Hằng năm, vào ngày 7 tháng 7 chính là lễ tình nhân hay còn được gọi là lễ Thất Tịch theo người phương Đông. Vậy,lễ Thất Tịch là gì, nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Lễ Thất Tịch ra sao?
Chắc hẳn rằng cái tên Thất Tịch (lễ Thất Tịch) nghe rất xạ với đa số người Việt Nam chúng ta nhưng nếu nhắc đến ngày Ngưu Lang Chức Nữ gặp nhau thì sẽ quen thuộc và mọi người đều biết ngày này diễn ra vào thời gian nào trong năm. Ngày Thất Tịch còn được gọi là lễ tình yêu (tình nhân), với Phương Tây lễ này còn được gọi là ngày Valentine (14/02) vậy còn đối với Phương Đông thì sao?
Lễ Thất Tịch là gì?
Đã từ lâu, vào ngày 7 tháng 7 âm lịch hằng năm chính là ngày Thất Tịch ở một số nước Đông Á như Việt Nam và Trung Quốc. Lễ Thất Tịch hay còn được gọi là ngày lễ tượng trưng cho tình yêu nó gắn liền với câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ từ lúc xa xưa. Đối với người Việt chúng ta sẽ gọi ngày Thất Tịch với cái tên thân thuộc đó là ngày ông Ngâu bà Ngâu, sở dĩ có tên gọi như vậy là vì vào ngày này ở Việt Nam thường sẽ xuất hiện mưa ngâu và nhiều người cho rằng đây chính là những giọt nước mắt hạnh phúc của Ngưu Lang và Chức Nữ khi họ được gặp lại nhau.
Theo phiên bản ở Việt Nam: Truyền thuyết kể rằng: Ngưu Lang chính là chàng trai được Ngọc Hoàng giao cho nhiệm vụ chăn giữ trâu trên Trời, ngoài chăn trâu giỏi chàng còn có tài nghệ thổi sáo rất hay. Còn Chức Nữ là cô nàng đảm đương về dệt vải, trong một lần tình cờ hai người đã đem lòng yêu thương nhau. Ngưu Lang đã say mê Chức Nữ vì tính tình hiền dịu, đảm đang nên đã bỏ quên công việc chăn Trâu của mình, về phía Chức Nữ cũng vì mê tiếng sáo của chàng cũng đã lơ là dệt vải. Ngọc Hoàng tức giận nên đã ngăn cản họ gặp nhau bằng cách cho người ở đầu sông người ở cuối sông Ngân Hà, nhưng trải qua thời gian họ vẫn một lòng chung thuỷ yêu thương nhau. Ngọc Hoàng đã cảm động trước tình yêu thương của họ nên đã ban lệnh cho hai người gặp nhau mỗi năm một lần vào ngày 7 tháng 7 âm lịch hằng năm và hạ lệnh cho đàn quạ phải họp lại với nhau để làm thành cây cầu bắt qua sông Ngân Hà để giúp cho Ngưu Lang và Chức Nữ gặp nhau, đàn quạ có màu đen nên cầu được đặt tên là Cầu Ô Thước.
Cái tên gọi ông Ngâu bà Ngâu chính là vì khi Ngưu Lang Chức Nữ được gặp nhau, họ đã khóc vì hạnh phúc và những giọt nước mắt này hóa thành mưa và được trần gian gọi là mưa ngâu và người dân biết đây là lúc Ngưu Lang và Chức Nữ được gặp lại nhau nên đã đặt tên cho hai người này là ông Ngâu và bà Ngâu. Và từ đó, mỗi năm đến ngày 7 tháng 7 thì mọi người đều nhớ đến tình yêu thương chung thuỷ, sắc son của Chức Nữ Ngưu Lang nên đã cho đây là ngày thể hiện cho tình yêu đôi lứa hay ngày Thất Tịch đối với người phương Đông.
Ý nghĩa của ngày lễ Thất Tịch
Ý nghĩa của ngày lễ Thất tịch ở Trung Quốc
Lễ Thất Tịch chính là ngày lễ tình nhân, bắt nguồn từ Trung Quốc. Vì thế, ngày này chính là một trong những ngày lễ khá quan trọng ở đất nước này. Lễ Thất Tịch theo người Trung Quốc còn có tên gọi khác như Lễ hội Trùng Thất, Khất xảo tiết, ngày Thất thư đản, ngày Xảo tịch.
Mỗi năm, đến ngày lễ Thất Tịch các cô gái Trung Hoa chưa chồng đều cầu nguyện cho mình có được đôi tay khéo léo, đảm đang mọi việc nữ công gia chánh và quan trọng nhất chính là biết dệt vải, thêu thùa may vá. Nhưng cũng có một số người lại cầu cho mình sau này được có được một người chồng, tình yêu của họ đẹp và chung thuỷ một mực như câu chuyện của Ngưu Lang và Chức Nữ.
Ý nghĩa của ngày lễ Thất tịch ở Nhật Bản
Ngày Thất Tịch ở Nhật Bản chỉ là kỷ niệm ngày gặp gỡ giữa Orihime (Chức Cơ) tức là sao Chức Nữ và Hikoboshi (Ngạn Tinh) tức sao Ngưu Lang và còn được gọi là lễ Tanabata. Vào ngày này, người Nhật ngoài việc được đền thờ cầu tình duyên thì họ còn thường trang trí cho cành trúc trước nhà và viết những ước muốn của mình vào những mảnh giấy sau đó dán lên cành trúc và ước cho mình có được đôi tay khéo léo, mùa màng thì được bội thu.
Ý nghĩa của ngày lễ Thất tịch ở Hàn Quốc
Ở Hàn Quốc, vào ngày Lễ Thất Tịch thì các hoạt động cũng như ý nghĩa của ngày lễ có phần khác so với các nước khác. Ngày Thất Tịch với người Hàn còn gọi là lễ Chilseok ý nghĩa mong muốn có được sức khỏe tốt, mùa màng phát triển mạnh vì lễ Chilseok được diễn ra vào mùa mưa là thời điểm chấm dứt của thời tiết khắc nghiệt nắng nóng. Vào ngày Chilseok người Hàn thường tắm mưa để cầu sức khoẻ và mưa xuống thì cây trái được tươi tốt hơn thế nên các loại rau củ như bí ngô, dưa chuột,… được sử dụng khá nhiều.
Ý nghĩa của ngày lễ Thất tịch ở Việt Nam
Lễ Thất Tịch với tên gọi khác là ngày ông Ngâu bà Ngâu theo người Việt Nam. Không những đây chỉ là ngày dành cho tình yêu đôi lứa nói chung mà còn là ngày cầu phúc bình an, con đàn cháu đống,… nói riêng. Sở dĩ ngày lễ có ý nghĩa này đó chính là bắt nguồn vào thời nhà vua Lê Thánh Tông (1054 – 1072), theo sách sử ghi lại rằng: Khi nhà vua ở tuổi 42 nhưng vẫn chưa có con để nối ngôi nên ông đã đã cầu tự tại ngôi chùa Hà (Hà Nội) vào ngày 7 tháng 7, sau đó ông đã có tin mừng có được một con trai là Thái tử Càn Đức. Về sau, chùa Hà được mọi người cho là linh thiêng nên hàng năm vào ngày lễ Thất Tịch thì mọi người đều tập trung về chùa để có cầu được tình duyên, gia đình hạnh phúc.
Ngoài ra, vào ngày này các chàng trai cô gái thường hay tỏ tình và cùng ngồi thề hẹn và ngắm sao, đêm 7 tháng 7 ngôi sao Chức Nữ vô cùng sáng nếu như trời không có mưa và nhiều người tin rằng nếu cùng nhau làm như vậy thì họ sẽ được mãi mãi bên nhau.
Một số phong tục trong ngày lễ Thất Tịch
Ở Việt Nam
Vào ngày lễ Thất Tịch, các bạn trẻ Việt Nam ngoài việc đến chùa làm lễ cầu duyên thì không thể bỏ lỡ một loại thức ăn đó chính là đậu đỏ vì theo quan niệm của người xưa thì việc ăn đậu đỏ vào ngày Thất Tịch cũng cùng nghĩa với việc cầu duyên, màu đỏ tượng trưng cho may mắn nên khi ăn đậu đỏ sẽ tin rằng nếu ai còn độc thân thì sẽ tìm được ý chung nhân còn ai đang yêu thì sẽ mãi mãi bên nhau. Vì thế mà món chè đậu đỏ được khá nhiều người ăn vào ngày lễ này.
Ở các quốc gia khác
Ở Trung Quốc: Ngoài cầu Chức Nữ để có được tình duyên, sự khéo léo thì vào ngày Thất Tịch người Trung Quốc còn có các phong tục như: Thả cây kim vào chén nước vì người xưa cho rằng kim thể hiện cho sự thông minh, nên vào ngày này các cô gái sẽ dùng cây kim thả vào chén nước với mong muốn kim không bị chìm, và ai thả vào nước mà kim được nổi đồng nghĩa với ước muốn có được trí thông minh.
Ở Hàn Quốc: Trong lễ hội Thất Tịch (Chilseok), người Hàn Quốc ngoài việc tắm dưới mưa thì họ còn ăn mì và bánh nướng và các món ăn làm từ lúa mì vì thời điểm này thì chất lượng của lúa mì rất thơm ngon. Nếu không thì qua thời gian của lễ Chilseok thì ở Hàn Quốc sẽ là những cơn gió lạnh chính vì thế hương vị của lúa mì sẽ bị cơn gió này làm hỏng.
