Ca-ve là phiên âm của tiếng lóng cavert mà học sinh nam trường Pháp ở Việt Nam những năm 50 của thế kỷ 20 dùng để chỉ một partenaire (partner) nữ trong một cặp nhảy đầm, đặc biệt là trong dạ vũ Gala thường niên của trường Lycée Yersin ở Đà Lạt.

Tuy nhiên, trước đó, từ gốc của ca-ve là cavalier của tiếng Pháp đã được dùng phổ biến ở miền Bắc từ những năm đầu thế kỷ 20 (qua đường mượn âm và dùng ở dạng giống cái (cavalière), nghĩa là bạn nhảy nữ. Vào thời đó, do quan niệm nam nữ thụ thụ bất thân, hầu như không có phụ nữ Việt Nam chịu khiêu vũ nên bạn nhảy nữ đều là chuyên nghiệp. Họ được gọi là ca-va-li-e, hoặc kỵ nữ (do cavalier nghĩa là kỵ sĩ) hoặc vũ nữ (tức làm việc tại vũ trường, nghe sang hơn là gái nhảy vốn làm ở tiệm nhảy).

Sau năm 1954, vũ trường biến mất ở miền Bắc nhưng lại thịnh hành dần ở miền Nam. Từ ca-va-li-e theo đó cũng biến mất, thay vào đó là sự xuất hiện của các từ ca-ve và ca nhe, lấy âm tiết đầu và âm tiết cuối của từ gốc mà phát âm theo kiểu miền Nam. Thời này ca-ve vẫn còn là vũ nữ, làm việc chủ yếu ở vũ trường. Còn nếu có làm gì thêm ở đâu khác thì đó không phải là đặc điểm nghề nghiệp của họ. Nghĩa là ca-ve chỉ là một gái nhảy đơn thuần, không hơn không kém.

Sau 30-04-1975, các vũ trường lại dần biến mất. Nhưng đến cuối những năm 80 của thế kỷ 20, khi các vũ trường xuất hiện trở lại, làm bạn nhảy với khách vẫn là công việc chính của các cô vũ nữ. Việc ra ngoài chơi với khách vẫn nằm ngoài phạm vi công việc của ca-ve. Còn nếu ai đi khách ngoài vũ trường chỉ có thể là nhảy dù/ đi dù (nghĩa là còn bí mật làm gái nhảy kiêm hành nghề mại dâm).

Nghề Ca-ve ở thời kỳ này nhảy đầm không lương, chỉ có tiền bo tùy tâm của khách nhảy (nếu tranh được khách). Bởi vậy, nếu không nhảy dù thì làm sao sống? Dần dần cái “việc kiếm thêm” lại thành việc duy nhất mà các cô ca-ve biết làm. Đến bây giờ thì bất cứ cô gái nào đi khách cũng có thể được gọi là ca-ve, dù mặt mũi cái sàn nhảy ra sao, có nhiều cô ca-ve chưa hề biết đến. Như vậy, ca-ve từ nghĩa ban đầu là bạn nhảy nữ đã bị biến dạng thành gái bia ôm, gái đứng đườnggái ăn sương, v.v… Khi dịch ngược lại tiếng Pháp, tất cả các ca-ve loại này được dịch là pute, không dùng lại từ cavalière được.

TH/ST