Xá có nghĩa gốc là nhà, trong quá trình chuyển nghĩa lại có thêm các nghĩa sau đây:
• Những người trong nhà
• Những người trong họ
• Làng ấp
Tập quán lấy họ để đặt tên cho làng xã xuất hiện từ thế kỷ 10 tại nước ta.
Theo các tác giả Trương Hữu Quýnh, Nguyễn Đức Nghinh trong cuốn “Lịch sử Việt Nam” xuất bản năm 1970 thì từ xá gắn với tên làng, xuất xứ như sau: bên cạnh các làng cũ thành lập từ lâu đời, có một số làng mới của người Trung Quốc ngụ cư, của một vài họ lớn hoặc là làng đã phong kiến hóa của một địa chủ kiêm quan lại nào đó. Các làng sau này thường lấy ngay họ khai sáng hay họ lớn nhất làm tên gọi như Ngô xá, Dương xá, Lệ xá, Bùi xá, …
Một số điển hình có thể kể ra như quê của Dương Đình Nghệ – người đặt nền tự chủ cho dân tộc ta vốn ở làng Dương xá, Thiệu Hoá, Thanh Hoá, quê của Nguyễn Kiều – chồng của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm ở làng Phú xá, huyện Từ Liêm (Hà Nội) hay như quê của trạng Bùng Phùng Khắc Khoan quê ở làng Phùng xá, huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây ….
