Phân biệt tinh dầu thật, tinh dầu giả

Tinh dầu thiên nhiên không những mang lại hương thơm mà còn có nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả. Tuy nhiên nếu bạn mua phải một lọ tinh dầu giả thì sẽ ảnh hưởng lớn tới sức khỏe. Với những người không am hiểu về tinh dầu thì phải làm sao để mua đúng tinh dầu thật. Cùng chúng tôi tìm hiểu cách phân biệt tinh dầu thật và giả trong bài viết dưới đây nhé!

Tinh dầu là tên gọi chung của các hợp chất thơm được chiết tách từ các bộ phận như: lá, thân, hoa, rễ,… Phương pháp truyền thống để chưng cất tinh dầu là phương pháp cất kéo hơi nước. Tinh dầu được sử dụng chính làm hương liệu trong các loại nước hoa, nước thơm xịt phòng,… Bên cạnh đó, nó cũng được sử dụng với mục đích nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần: giảm đau, chống viêm, chống mệt mỏi, mất ngủ, tạo cảm giác dễ chịu,… Nhưng nếu sử dụng tinh dầu giả mạo có thể gây tổn hại lớn tới sức khỏe như: đau đầu, buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt, thậm chí ảnh hưởng tới não bộ. 

Theo TS Huỳnh Khánh Duy – khoa Kỹ thuật hóa học, Trường ĐH Bách Khoa: “Các thành phần của tinh dầu có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp. Nếu có nguồn gốc tổng hợp thì tùy thuộc vào công nghệ tổng hợp mà các thành phần này có thể chứa các tạp chất độc hại khác nhau. Những tạp chất có thể trực tiếp gây độc hoặc dưới tác dụng của nhiệt độ mà chuyển hóa thành các chất độc hại khác. Một trong những tạp chất có thể kể là nitrosamine, có khả năng gây ung thư. Ngoài ra, thành phần glycerol và propylen glycol dưới tác dụng của nhiệt độ có thể chuyển hóa thành formaldehyde, được xem là một hóa chất gây ung thư mạnh, đặc biệt là ung thư vùng mũi – họng.”

Vì thế, người tiêu dùng cần phân biệt được tinh dầu thật và giả để bảo vệ sức khỏe của mình.

1. Phân biệt tinh dầu thật và tinh dầu giả qua giá thành

Hàm lượng tinh dầu trong cây rất thấp vì vậy khối lượng nguyên liệu chưng cất rất lớn. Chúng ta cùng làm một phép tính đơn giản sau:

• Để có 1 lọ (10 ml) tinh dầu Sả chanh cần khoảng 4 – 5 kg lá sả chanh tươi
• Để có 1 lọ (10 ml) tinh dầu Vỏ bưởi cần khoảng 4 – 5 kg vỏ bưởi tươi.
• Để có 1 lọ (10 ml) tinh dầu Oải hương cần khoảng 10 kg hoa oải hương.
• Để có 1 lọ (10ml) tinh dầu Hoa hồng, cần đến 50kg cánh hoa hoa hồng.

Thời gian chưng cất thường khoảng 4 – 6 giờ mới thu được sản phẩm. Cộng với chi phí chưng cất gồm: nhiên liệu, máy móc, nhân công,… thì giá của một lọ tinh dầu nguyên chất không thể chỉ vài chục nghìn được. Các nhà kinh doanh vì muốn nâng cao lợi nhuận đã pha thêm một số chất cấm để giảm giá thành sản phẩm, đánh vào tâm lý khách hàng muốn mua hàng giá rẻ.

2. Phân biệt dựa vào mùi hương

Tinh dầu 100% tự nhiên thường có mùi thơm đặc trưng, rất dễ chịu không đau đầu. Mùi hương ban đầu rất đậm sau đó nhạt dần và không lưu giữ được lâu trên người.

Ngược lại tinh dầu giả (pha thêm cồn, dầu hoặc hương tổng hợp) không có tác dụng trị liệu. Mùi hương đậm, lưu giữ lâu hơn và khác xa hương gốc. Nếu bạn ngửi loại tinh dầu này có thể bị nhức đầu, chóng mặt, về lâu dài sẽ gây ảnh hưởng tới sức khỏe.

Những loại tinh dầu dễ nhận biết làm giả như ngọc lan tây, chanh, gừng, oải hương, sả chanh,… vì hương liệu hóa học rất khó làm giống 100%.

3. Phân biệt dựa vào màu sắc và lọ đựng

• Tinh dầu thật: chỉ có 2 màu chính là trắng hoặc màu vàng hổ phác. Nếu tinh dầu để lâu sẽ bị oxy hóa thành màu vàng đậm. Tuy nhiên cũng có ngoại lệ: tinh dầu trầm hương nguyên chất có màu đen đạm hoặc tinh dầu hoa phong lữ có màu xanh ngọc.

• Tinh dầu giả sẽ có nhiều màu sắc khác nhau như đỏ, xanh, vàng, tím,… Bạn có thể nhỏ vài giọt tinh dầu ra chén thủy tinh để kiểm tra màu sắc thật của nó. 

Tinh dầu thiên nhiên là hợp chất rất dễ bay hơi và bắt ánh sáng mặt trời nên tính oxi hóa rất cao. Nó dễ bị phân hủy và không còn tác dụng nếu tiếp xúc với nhiệt hoặc ánh sáng mặt trời. Vì vậy bạn chỉ nên mua tinh dầu dựng trong lọ thủy tinh sẫm màu, tốt nhất là màu hổ phách. Khi sử dụng xong, bạn phải đóng chặt nắp để tránh tinh dầu bay hơi. Tuyệt đối không mua các loại tinh dầu dựng trong lọ nhựa, lọ thủy tinh trong vì rất có thể chúng không phải hàng thật.

4. Phân biệt bằng cách nhỏ vào giấy trắng

Theo các chuyên gia thì đây là cách đơn giản để phân biệt tinh dầu thật với tinh dầu giả. Chỉ cần nhỏ một giọt tinh dầu lên một tờ giấy trắng có thể giúp bạn phân biệt. Kết quả như sau:

• Tinh dầu thật bay hơi nhanh sau 5 – 7 phút và gần như không để lại dấu vết trên giấy.
• Tinh dầu giả sẽ để lại vệt loang trên giấy nếu trong đó có chứa dầu ăn hoặc dầu parafin.

5. Pha loãng với nước

• Tinh dầu thật: sẽ không tan và hầu hết nổi trên mặt nước, chỉ có một số rất ít chìm trong nước như trầm hương, quế hoặc hương nhu.
• Tinh dầu giả: hòa tan vào nước nếu trong thành phần chứa cồn.

6. Cho vào ngăn đá tủ lạnh

• Tinh dầu thật sẽ không bị đóng băng.
• Tinh dầu giả: bị đóng băng khi làm lành.

Trừ trường hợp tinh dầu bạc hà: Nếu đưa tinh dầu bạc hà nguyên chất vào ngăn đông tủ lạnh thì sẽ thấy kết tủa trắng bởi chất menthol, còn nếu bạn không thấy chất kết tủa này hoặc rất ít thì chắc chăn đó là tinh dầu bạc hà giả.

Trên đây là những cách để bạn phân biệt tinh dầu thật và giả đơn giản nhất ngay tại nhà, mong rằng các bạn sẽ tìm được sản phẩm đảm bảo chất lượng nhất.

Chúc các bạn thành công!