Theo những thông tin hãng Millon cập nhật thì đây chính là chiếc “bảo ấn” cùng với “bảo kiếm” từng được coi là “tượng trưng cho giang sơn Nguyễn triều” do cựu hoàng đế Bảo Đại tự nguyện trao lại cho Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hoà chiều ngày 30 tháng 4 năm 1945. Tuy nhiên hai bảo vật đã được cất giấu tại làng Nghĩa Đô, sau đó rơi vào tay quân đội Pháp và được Pháp trao trả Cựu hoàng Bảo Đại trong một buổi lễ vào ngày 08/3/1952. Cựu hoàng Bảo Đại không có mặt trong lễ trao nhận ấn kiếm này và ủy quyền cho ông Lê Thanh Cảnh, Đặc uỷ viên Văn phòng Quốc trưởng, thay mặt tiếp nhận 2 bảo vật, sau đó đưa về Ban Mê Thuột vào chiều ngày 13 tháng 3 năm 1952.
Toàn cảnh lễ trao ấn kiếm cho Quốc trưởng Bảo Đại, năm 1952
Nguồn: Trung tâm Lưu trữ Lịch sử tỉnh Lâm Đồng
Đặc uỷ viên Văn phòng Quốc trưởng Lê Thanh Cảnh tiếp nhận 2 bảo vật từ đại diện chính quyền Pháp, Tướng Pélissier, năm 1952
Nguồn: Trung tâm Lưu trữ Lịch sử tỉnh Lâm Đồng
Nhân việc này, Thủ hiến Trung Việt Trần Văn Lý đã gửi cho cựu hoàng một bức tấu thư, ca ngợi sự kiện này là “điềm lành cho tiền đồ của Triều Nguyễn”. Tiếp đó, cựu hoàng cũng cử đổng lý Văn phòng Quốc trưởng gửi thư ủy lạo vị Thủ hiến và mong ước tương lai hòa bình cho đất nước.
Tấu thư của Thủ hiến Trung Việt gửi Quốc trưởng Bảo Đại chúc mừng việc tìm thấy ấn, kiếm, năm 1952
Nguồn: Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV
Xin trân trọng giới thiệu tới quý vị những trang tài liệu trên cùng một số hình ảnh về lễ trao trả ấn kiếm. Những tài liệu này thuộc Phông Phủ Quốc trưởng quốc gia Việt Nam tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV và Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Lâm Đồng. Những hình ảnh này sẽ góp phần giúp chúng ta hiểu hơn về hành trình chuyển giao chiếc ấn quyền lực trước khi lưu lạc sang Pháp và trở thành cổ vật “công khai” đấu giá sau 70 năm.
Tài liệu tham khảo:
1. Hồ sơ số 108, Phông Phủ Quốc trưởng quốc gia Việt Nam, Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV;
2. Hồ sơ 2358, Phông Phủ Thủ hiến Trung Việt, Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV;
3. Hồ sơ số 06, Phông Văn phòng Bảo Đại, Trung tâm Lưu trữ Lịch sử tỉnh Lâm Đồng;
4. Dương Trung Quốc, Việt Nam những sự kiện lịch sử (1919-1945), Nxb Giáo dục, năm 2003.
Theo Mộc Bản
